Colossus Mark II Bilgisayarı
Colossus Bilgisayarı
Colossus bilgisayarı, II. Dünya Savaşı sırasında yapılan şifreli Alman
yazışmalarını çözmek için kullanılan erken dönem bilgisayarlardan biri.
Colossus, dünyanın ilk kısmen programlanabilen dijital elektronik
bilgisayarıydı.
Colossus, mühendis Tommy Flowers tarafından Doris Hill'deki İngiliz Posta
Ofisi Araştırma İstasyonu'nda 1944 yılında tasarlandı.
Prototip "Colossus Mark I", Şubat 1944 yılında Bletchley Park'ta çalışmaya
hazırdı. Geliştirilmiş modeli olan "Colossus Mark II", Haziran 1944'de Alman
Lorenz SZ40/42 şifre makinesinin yazışmalarını çözmek üzere çalıştırılmaya
başlandı. Ayrıca Alman şifre makinelerini de taklit edebiliyordu. Savaşın
sonuna kadar 10 adet Colossus Mark II bilgisayarı yapılmıştı.
Colossus, iki veri dizisini programlanabilir bir Boole fonksiyonu ile
kıyaslamaktaydı. Şifreli mesaj kbğıt bir banttan yüksek hızda okunuyordu.
İkinci veri dizisini Collosus kendi kendine, Lorenz makinesine elektronik
olarak benzetim yaparak yaratmaktaydı. Collosus her denemede Lorenz'in
farklı bir ayarını taklit ediyordu. Eğer şifreli mesajla Collosus'un deneme
verileri belli bir eşiğiğin üzerinde çakışırsa, sonuç elektrikli bir
daktiloda basılıyordu.
Bugünkü dijital bilgisayarlarımızın ve dijital elektroniğin temelin de
Collosus'ta kullanılan Boole cebirine dayanmaktadır.
Üretilme Amacı
Colossus bilgisayarları müttefikler tarafından Lorenz SZ 40/42 şifre
makinesinin şifrelediği yüksek seviyeli Alman iletişimini çözümlemek için
kullanıldı. Bu şifre makinesi, aynı çalışma sistemine sahip olmasına karşın,
ünlü Enigma makinesinden daha karmaşık bir şifreleme yapabiliyordu. 3 ya da
4 rotorlu olan Enigma makinesinden farklı olarak Lorenz makinesi 12 rotora
ve 501 bağlantı iğnesine sahipti. Bu da şifreleme algoritmasını çok karmaşık
bir hale getiriyordu. Enigma makinesi şifreleri üzerinde zor da olsa elle
hesaplama yapan matematikçiler, Lorenz SZ 40/42 şifreleri üzerinde aynı
başarıyı gösteremediler ve olasılıkları hesaplamak için bir bilgisayar yapma
zorunluluğu doğdu.
Enigma makinesine göre hantal olan Lorenz makinesinin şifreleri iki aşamada
çözülüyordu. Önce rotor tekerleklerini çözümlemek, sonra bu tekerleklerin
ayarlarına benzetim yapmak gerekiyordu. Rotor tekerleklerini çözümlemek,
rotorların üzerindeki iğnelerin dizilimini bulmak demekti. Rotorun dizlimi
bulununca, Colossus bilgisayarı ile tekerlek ayarları hesaplanıyordu.
Colossus, Bletchley Park'ın bir bölümü olan Newmanry'de matematikçi Max
Newman başkanlığındaki Lorenz makinesi çözümleme metotları bölümü tarafından
çalıştırılmaktaydı.
İşte Colossus Bilgisayarı.